Tą nowotestamentową metaforą posłużył się w swojej pracy psycholog John Gottmann, badający naukowo związki. Czterech jeźdźców apokalipsy to cztery oznaki, po których Gottmann jest w stanie przewidzieć, czy związkowi grozi rozpad, zwiastują one bowiem poważny kryzys. Warto je znać i być na nie uważną – nie tylko w relacjach romantycznych. W innych bliskich związkach kryzysy więzi może przejawiać się dokładnie w taki sam sposób.
- Pierwszy jeździec apokalipsy – krytykowanie. I nie mam tu na myśli konstruktywnej krytyki czy skarżenia się na coś, które odnoszą się do zachowań, ale krytykowanie, które dotyczy osoby partnera. Takie krytykowaniem jest atakowaniem istoty jego charakteru, a co za tym idzie – uogólnioną, negatywną oceną całej jego osoby.
- Drugi jeździec apokalipsy – pogarda. Sprawia, że komunikujemy się bez szacunku, może pojawiać się kpina, sarkazm, wyśmiewanie, przedrzeźnianie, wyzwiska; może być wyrażana werbalnie lub samym ciałem (np. przewracaniem oczami, ostentacyjnym westchnięciem). Pogarda jest czymś więcej niż krytyka – zawiera w sobie element moralnej wyższości (i oceny). Według Gottmanna jest ona największym zwiastunem rozstania.
- Trzeci jeździec apokalipsy – postawa obronna (defensywność). Jest często reakcją na krytykę lub pogardę, więc często występuje w związkach przeżywających kryzys. Do postawy obronnej uciekamy się, gdy czujemy się niesłusznie oskarżani, szukamy wymówek lub nieświadomie przybieramy postawę ofiary po to, aby partner się wycofał. Komunikuje ona partnerowi, że nie traktujemy go poważnie i nie bierzemy odpowiedzialności za swoje zachowanie lub błędy. Jest nieświadomym sposobem na obwinianie partnera i na dłuższą metę nie jest zdrowym sposobem na rozwiązywanie konfliktów.
- Czwarty jeździec apokalipsy – obojętność, czyli wycofanie się z interakcji z partnerem. Przejawia się tym, że zamiast konfrontacji pojawiają się zachowania unikające takie, jak wyłączanie się, odwracanie się, udawanie zajętej lub angażowanie się w zachowania obsesyjne (np. sprzątanie) lub rozpraszające (np. scrollowanie mediów społecznościowych).
W kolejnym tygodniu podzielę się z Tobą sposobami na pokonanie 4 jeźdźców apokalipsy.
Masz ochotę poczytać więcej na ten temat? Zapraszam Cię serdecznie do lektury mojego
artykułu „Zostać czy odejść? O kryzysach w związku”.
Autorka: Marta Mizera
Psycholożka, psychoterapeutka psychodynamiczna. Absolwentka Wydziału Psychologii na Uniwersytecie SWPS oraz Studium Psychoterapii i Szkoły Psychoterapii Grupowej przy Laboratorium Psychoedukacji. Doświadczenie zdobywała pracując w Centrum Praw Kobiet, Mazowieckim Specjalistycznym Centrum Zdrowia im. prof. Jana Mazurkiewicza (szpitalu tworkowskim) oraz prywatnych ośrodkach psychoterapii. Obecnie związana z Ośrodkiem ISTDP w Warszawie. Autorka kursów online, edukatorka. W swojej internetowej przestrzeni pomaga silnym kobietom budować życie pełne spokoju, lekkości i swobody.
Naszą ekspertkę znajdziesz tutaj:
Strona www: https://martamizera.pl/
Instagram: https://www.instagram.com/marta.mizera/
Facebook: https://pl-pl.facebook.com/mizeramarta/
