Stan zapalny w jelitach towarzyszy nieswoistym chorobom zapalnym jelit: wrzodziejącym zapaleniu jelita (WZJ) czy chorobie Leśniowskiego i Crohna .
Pierwsze objawy pojawiają się u ludzi młodych (WZJ zwykle w wieku 20–40 lat, choroba Leśniowskiego i Crohna jeszcze wcześniej bo 15-25 lat ). Niestety gdy choroby zapalne pojawią się w rodzinie to ryzyko rozwoju u najbliższych krewnych rośnie – i tak dla WZJ, której zachorowalność w Polsce szacuje się na około 700 przypadków rocznie, szansa na ujawnianie się choroby u krewnych pierwszego stopnia wynosi 15%.
Od razu dodam, że objawów tych chorób NIE WOLNO lekceważyć – powinny stanowić sygnał do pilnej wizyty u lekarza rodzinnego, który rozpocznie diagnostykę.
Objawy WZJ:
WZJ – o łagodnym przebiegu (w takiej postaci rozwija się u większości pacjentów) jedynymi objawami mogą być: biegunka i krwawienie.
WZJ o średniej aktywności (około 1/3 pacjentów) – charakteryzuje się 5–6 krwistymi stolcami dziennie, bólami brzucha, tkliwością powłok brzucha, podwyższoną temperaturą i osłabieniem
WZJ –o przebiegu ciężkim – objawy to: biegunka często krwista, stolec nawet 20 razy na dobę, ale o małej objętości. Ból brzucha (zwykle w dolnej części brzucha po lewej stronie lub w odbytnicy), ubytek masy ciała, gorączka
Druga z chorób- Leniowskiego i Crohna także rozpoczyna się zwykle u osób młodych (15 – 25 lat lub około 50 roku życia) zmieniając plany życiowe chorych.
Objawy zależą od odcinka jelita, w którym umiejscawia się stan zapalny. Najczęściej – u 40–50% chorych – zmiany lokują się w końcowym odcinku jelita krętego, znacznie rzadsze są w jelicie cienkim czy górnym odcinku przewodu pokarmowego.
Objawy:
1.Gdy zajęty jest chorobowo końcowy odcinka jelita krętego – choroba zaczyna się najczęściej bezobjawowo, niekiedy pierwszym objawem jest niedokrwistość lub gorączka. Z czasem objawem dominującym są ból brzucha (który nasila się po posiłkach) i biegunka.
2. Gdy zajęte jest jelito grube – najczęstszym objawem choroby jest biegunka i bóle brzucha.
3. Gdy zajęte są okolice odbytu – pojawiają się wyrośla skórne, owrzodzenia, ropnie i przetoki okołoodbytowe.
Jaka jest rola diety w leczeniu tych chorób?
Zdecydowanie pomocnicza i terapia NIE MOŻE ograniczać się do zmian diety.
Po wprowadzeniu skutecznej farmakoterapii dieta powinna być bogata w składniki odżywcze i uzupełniać częste w przebiegu choroby niedobory (kwasu foliowego, żelaza czy cynku).
Pamiętaj, że nie może to być klasyczna dieta śródziemnomorska, ponieważ pacjenci na ogół niezbyt dobrze tolerują dużą ilość warzyw i owoców. Co nie znaczy, że ich nie podajemy! Wręcz przeciwnie – podajemy ale dostosowując do indywidualnych możliwości pacjenta i bardzo często zmieniając sposób ich podawania (gotowanie, rozdrabnianie).
Ważnym zaleceniem jest unikanie potraw, które nasilają dolegliwości bólowe. Jest to kwestia indywidualna dla pacjenta ale przyjęło się, że do produktów które nasilają objawy należą:
- mleko i jego przetwory ( szczególnie niepasteryzowane)
- wypieki i produkty na bazie pszenicy
- kukurydza,
- banany,
- pomidory,
- jajka
- wino.
Pamiętaj że w przypadku, nawracającej biegunki, krwawienia z przewodu pokarmowego bólów brzucha, gorączki lub niezamierzonego zmniejszenia masy ciała, lub zmian okołoodbytowych należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu w celu przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki.
